Co to jest konflikt rzepkowo-udowy? (PFPS)
PFPS - jest to ogólny termin do określenia bólu związanego z samym stawem rzepkowo-udowym lub tkanek sąsiednich. Wcześniej określano jako ból w przedniej części kolana, ale to jest mylące, ponieważ ból może pojawić się w obrębie całego kolana (nawet w dole podkolanowym).
Skąd się Pojawia?
Powodem PFPS może być uraz rzepki, ale najczęściej jest to suma wielu czynników:
- przeciążenie lub nadużycie stawu rzepkowo-udowego. Nieprawidłowości w anatomii, biomechaniki, osłabienie mięśni, dysbalans lub dysfunkcja. Niestety PFPS jest oporne na leczenie, ponieważ nakłada nam się wiele czynników na raz.
- Jedną z głównych przyczyn PFPS jest zła orientacja rzepki.
- PFPS może również być spowodowane przeprostem kolana, boczną rotacją piszczeli, kolanem koślawym lub szpotawym, napiętym pasmem biodrowo-piszczelowym, wzmożonym napięciem mięśni kulszowo-goleniowych i mięśni łydki.
- Czasami ból i dyskomfort są zlokalizowane w kolanie, ale źródło problemu jest gdzieś indziej. Pronacja lub supinacja stopy może prowokować PFPS.
- Kinematyka bioder może również wpływać na kolano i wywoływać PFPS.
Czy mam PFPS?
Cook i wsp. sugerują, że pozytywna diagnoza związana z PFPS będzie kiedy:
- Występuje zarówno ból przy skurczu mięśni, jak i ból przy przysiadzie
- Obecne są 2 z 3 następujących objawów - ból podczas skurczu mięśnia i/lub ból w trakcie przysiadu i/lub ból w badaniu palpacyjnym
- Obecne są 3 z 3 objawów- ból w trakcie skurczu, ból przy wykonywaniu przysiadu oraz ból przy klękaniu.
Co mam zrobić?
Jakie leczenie jest najlepsze według najnowszych dostępnych dowodów?
- Rozluźnić mm. kulszowo-goleniowe, mm. łydki oraz pasmo biodro-piszczelowe.
- Wzmocnić mm. odwodzicieli bioder, prostowników i rotatorów zewnętrznych.
- Wzmocnienie czworogłowego jest kluczem w programie rehabilitacji!
- Bezbolesne ćwiczenia są bardzo ważne w leczeniu PFPS
- Trening propioceptywny kolana
Ćwiczenia
FAZA 1
Ćwiczenia izometryczne w zakresie bezbolesnym!
- Na początku można wykonywać ćwiczenia izometryczne, gdy kolano jest całkowicie wyprostowane (rzepka nie ma kontaktu z kłykciami), ponieważ minimalizuje obciążenie stawu rzepkowo-udowego, jednocześnie wzmacniając mięsień czworogłowy.
- Rozluźnić mm. kulszowo-goleniowe, mm. łydki oraz pasmo biodro-piszczelowe
- Bezbolesne ćwiczenia są bardzo ważne w leczeniu PFPS
FAZA 2
Ćwiczenia izotoniczne w zakresie bezbolesnym!
- Rozluźnić mm. kulszowo-goleniowe, mm. łydki oraz pasmo biodro-piszczelowe.
- Wzmocnić mm. odwodzicieli bioder, prostowników i rotatorów zewnętrznych.
- Wzmocnienie czworogłowego jest kluczem w programie rehabilitacji!
- Bezbolesne ćwiczenia są bardzo ważne w leczeniu PFPS
- Trening propioceptywny kolana
- Wykonywać ćwiczenia w zamkniętym łańcuchu kinetycznym!
FAZA 3
Ćwiczenia ukierunkowane
- Tzw. Fizjoterapia specjalistyczna, która ma na celu zastosowanie indywidualnych/odpowiednich ćwiczeń pod danego pacjenta. Aby w przyszłości nie pojawił się kolejny epizod PFPS.
Dziękuje, mgr Łukasz Degis